เทโลเมียร์คืออะไร?
เทโลเมียร์เป็นโครงสร้างที่สร้างจากลำดับ DNA และโปรตีน ซึ่งพบที่ปลายโครโมโซม พวกมันทำหน้าที่เหมือนฝาครอบป้องกันส่วนปลายของโครโมโซม ไม่ให้หลุดหรือแตกหักออกไป
ความยาวของเทโลเมียร์จึงเป็นตัวบ่งบอกถึง ความแก่ชราของเซลล์
เทโลเมียร์เป็นสารประกอบเชิงซ้อนของ DNA และโปรตีนที่ปกป้องส่วนปลายของโครโมโซม
เทโลเมียร์พบที่ส่วนปลายของโครโมโซม มีบทบาทสำคัญในการจำลองแบบและความเสถียรของโครโมโซม ความยาวของเทโลเมียร์มีความสัมพันธ์โดยตรงกับจำนวนครั้งที่เซลล์ได้แบ่งตัว เทโลเมียร์ของมนุษย์โดยเฉลี่ยมีความยาว 5,000-15,000 นิวคลีโอไทด์ (Nucleotides) ทุกครั้งที่มีการแบ่งเซลล์จะมีการจำลองโครโมโซมเกิดขึ้น จะทำให้เทโลเมียร์จะสั้น และการสั้นลงของเทโลเมียร์นี้ จะส่งผลให้เกิดการชราภาพของเซลล์ ความยาวของเทโลเมียร์โดยเฉลี่ยจะลดลงประมาณ 1-2 นิวคลีโอไทด์ต่อปี โดยสามารถวัดความยาวของเทโลเมียร์ได้โดยวิธี PCR เชิงปริมาณ
เทโลเมอเรสเป็นเอนไซม์ ที่ใช้ซ่อมแซมเทโลเมียร์ โดยทั่วไปพบว่า เทโลเมอเรสจะออกฤทธิ์ในสเต็มเซลล์และเซลล์มะเร็ง ด้วยเหตุนี้ จึงช่วยให้เซลล์เหล่านี้สามารถแบ่งตัวได้อย่างไม่จำกัด
เทโลเมียร์มีความสำคัญต่อการรักษาเซลล์ของเราให้แข็งแรงและอ่อนเยาว์ อย่างไรก็ตาม มันก็ไม่ใช่ปัจจัยเดียวที่ส่งผลต่อความชรา ยังมีปัจจัยด้านพันธุกรรม วิถีชีวิต และสิ่งแวดล้อมก็มีบทบาทด้วยเช่นกัน
สาเหตุอะไรที่ทำให้เทโลเมียร์สั้นลง?
เมื่อเราอายุมากขึ้น เซลล์ของเราจะแบ่งตัวซ้ำแล้วซ้ำอีก เพื่อซ่อมแซมอวัยวะที่สึกหรอหรือเสื่อมสภาพ กระบวนการนี้มีความจำเป็นต่อร่างกายของเราในการเจริญเติบโตและซ่อมแซมเนื้อเยื่อ แต่มันก็ส่งผล ทำให้เทโลเมียร์ของเราสั้นลงด้วย เทโลเมียร์เป็นเกราะป้องกันที่ครอบส่วนปลายโครโมโซมของเราไว้ เพื่อป้องกันไม่ให้ DNA ของเราหลุดออกมา และยังมีบทบาทต่อการแก่ชราของเซลล์ เทโลเมียร์ที่สั้นจะสัมพันธ์กับปัญหาสุขภาพหลายประการ เช่น มะเร็ง โรคหัวใจ และการรับรู้ของสมองเสื่อมลง
แล้วทำไมเทโลเมียร์ถึงสั้นลงเมื่อเราอายุมากขึ้น?
มีปัจจัยสนับสนุนหลายประการ ได้แก่:
ความเครียดจากปฏิกิริยาออกซิเดชั่น: เซลล์ของเราผลิตโมเลกุลที่เป็นอันตรายที่เรียกว่า อนุมูลอิสระ โมเลกุลเหล่านี้สามารถทำลาย DNA ของเรา ซึ่งทำให้เทโลเมียร์ของเราสั้นลง
อาการอักเสบเรื้อรัง: การอักเสบเป็นกระบวนการทางธรรมชาติที่ช่วยให้ร่างกายของเราต่อสู้กับการติดเชื้อและสมานแผลได้ อย่างไรก็ตาม การอักเสบยังสามารถสร้างความเสียหายต่อเซลล์ของเรา รวมถึง DNA ของเราด้วย ความเสียหายนี้อาจทำให้เทโลเมียร์สั้นลงได้
อนุมูลอิสระ: อนุมูลอิสระเป็นโมเลกุลที่ไม่เสถียร ซึ่งสามารถทำลายเซลล์ของเรา รวมถึง DNA ของเราด้วย โดยอนุมูลอิสระเป็นผลพลอยได้จากการเผาผลาญตามปกติของเซลล์ และอาจเกิดจากสารพิษในสิ่งแวดล้อมและการฉายรังสี
พฤติกรรมการใช้ชีวิตที่ไม่ดีต่อสุขภาพ เช่น การสูบบุหรี่ การดื่มแอลกอฮอล์ และการรับประทานอาหารที่ไม่ดีต่อสุขภาพ สามารถทำให้เกิดความเครียดจากปฏิกิริยาออกซิเดชั่นและการอักเสบ ซึ่งอาจส่งผลให้เทโลเมียร์สั้นลงได้
พันธุกรรม: ยีนบางชนิดอาจจะเพิ่มความเสี่ยงที่ทำให้เทโลเมียร์จะสั้นลง
สารพิษจากสภาวะสิ่งแวดล้อม: สารพิษจากสิ่งแวดล้อม เช่น ตะกั่วและปรอท สามารถทำลายเซลล์ของเราและทำให้เกิดความเครียดจากปฏิกิริยาออกซิเดชันได้
การฉายรังสี: การฉายรังสี เช่น รังสีเอกซ์และการฉายรังสีบำบัด สามารถทำลายเซลล์ของเราและทำให้เกิดความเครียดจากปฏิกิริยาออกซิเดชันได้
โภชนาการที่ไม่ดี: การรับประทานอาหารที่ไม่ดี อาจทำให้เกิดความเครียดจากปฏิกิริยาออกซิเดชันและการอักเสบ ซึ่งทำให้เทโลเมียร์ของเราสั้นลง
ความเครียด: ความเครียดสามารถนำไปสู่ความเครียดจากปฏิกิริยาออกซิเดชันและการอักเสบ ซึ่งทำให้เทโลเมียร์ของเราสั้นลง
การมีอายุมาก: เมื่อเราอายุมากขึ้น เซลล์ของเราจะแบ่งตัวซ้ำแล้วซ้ำเล่า กระบวนการนี้ทำให้เทโลเมียร์ของเราสั้นลง
การทำให้เทโลเมียร์สั้นลงเป็นกระบวนการทางธรรมชาติที่เกิดขึ้นเมื่อเราอายุมากขึ้น อย่างไรก็ตาม ปัจจุบันยังไม่มีวิธีรักษาเทโลเมียร์ที่สั้นลงให้กลับมายาวเหมือนเดิม แต่นักวิทยาศาสตร์กำลังหาวิธีป้องกันและแก้ไขให้คืนมา
วิธีหนึ่งที่น่าจะเป็นไปได้ในการป้องกันหรือทำให้เทโลเมียร์ที่สั้น กลับมายาวคือ การเปลี่ยนแปลงอาหารและวิถีชีวิต ซึ่งได้แก่ การรับประทานอาหารเพื่อสุขภาพ การออกกำลังกายอย่างสม่ำเสมอและการนอนหลับที่มีคุณภาพ มีหลักฐานบางอย่างที่แสดงว่า การเปลี่ยนแปลงเหล่านี้สามารถช่วยรักษาความยาวของเทโลเมียร์และชะลอกระบวนการชราได้
แนวทางที่เป็นไปได้อีกอย่างหนึ่งคือ การรับประทานอาหารเสริม มีอาหารเสริมหลายชนิดที่แสดงให้เห็นว่า สามารถรักษาความยาวของเทโลเมียร์ได้ รวมถึงสารต้านอนุมูลอิสระ กรดไขมันโอเมก้า 3 และโปรไบโอติก อย่างไรก็ตาม จำเป็นต้องมีการวิจัยเพิ่มเติมเพื่อตรวจสอบว่า อาหารเสริมเหล่านี้มีประสิทธิภาพจริงหรือไม่
สุดท้ายนี้ นักวิทยาศาสตร์กำลังตรวจสอบศักยภาพของยาที่ใช้ป้องกันหรือย้อนกลับกระบวนการที่ทำให้เทโลเมียร์สั้นลง จนถึงขณะนี้ มีหลักฐานค่อนข้างน้อย ที่ช่วยยืนยันประสิทธิภาพของยาเหล่านี้ ซึ่งจำเป็นต้องมีการวิจัยเพิ่มเติม
ในระหว่างนี้ วิธีที่ดีที่สุดในการปกป้องเทโลเมียร์คือ การเปลี่ยนแปลงวิถีชีวิตที่ดีต่อสุขภาพ การรับประทานอาหารเพื่อสุขภาพ การออกกำลังกายเป็นประจำ และการนอนหลับให้เพียงพอ ล้วนเป็นวิธีสำคัญที่จะช่วยให้เทโลเมียร์ยาวได้อย่างเหมาะสม
จำเป็นต้องมีการวิจัยเพิ่มเติมเพื่อระบุบทบาทของเทโลเมียร์ต่อความชราและโรคต่างๆ ในระหว่างนี้ สิ่งสำคัญคือ ต้องรักษาวิถีชีวิตที่มีสุขภาพดี เพื่อให้เซลล์ของคุณมีสุขภาพที่ดีที่สุดเท่าที่จะเป็นไปได้
จะทำให้เทโลเมียร์ยาวขึ้นได้อย่างไรเพื่อให้ดูอ่อนเยาว์?
มีหลายวิธีที่คุณสามารถทำให้เทโลเมียร์ยาวขึ้นได้ และแลดูอ่อนเยาว์อย่างเช่น:
การรับประทานอาหารเพื่อสุขภาพ วิธีนี้สามารถช่วยลดการอักเสบและความเครียดจากปฏิกิริยาออกซิเดชั่น ซึ่งทั้ง 2 สาเหตุนี้สามารถทำให้เทโลเมียร์สั้นลงได้
ออกกำลังกายอย่างสม่ำเสมอ ซึ่งช่วยปรับปรุงสุขภาพโดยรวมและลดความเสี่ยงของโรคที่อาจทำให้เทโลเมียร์สั้นลง
หลีกเลี่ยงการสูบบุหรี่และสารพิษอื่นๆ สิ่งเหล่านี้สามารถทำลายเทโลเมียร์และส่งผลให้เทโลเมียร์สั้นลงได้
การรับประทานอาหารเสริมที่สามารถช่วยรักษาความยาวเทโลเมียร์ได้ เช่น NAD+ booster, วิตามินซี อี และดี เป็นต้น
การลดระดับความเครียด ความเครียดอาจทำให้เทโลเมียร์สั้นลงได้ ดังนั้นการหาวิธีคลายเครียดจึงเป็นประโยชน์ต่อเทโลเมียร์
นอนหลับพักผ่อนให้เพียงพอ นี่เป็นอีกวิธีหนึ่งในการลดความเครียดและทำให้สุขภาพโดยรวมดีขึ้น
ทั้งหมดนี้มีความสำคัญต่อการรักษาความยาวของเทโลเมียร์และรักษาสุขภาพโดยรวม การทำตามคำแนะนำบางส่วนหรือทั้งหมดเหล่านี้ จะช่วยให้เทโลเมียร์ของคุณแข็งแรงและยาวขึ้นได้
เทโลเมียร์และยีนบำบัด
ในแต่ละวัน เซลล์ของเราจะแบ่งตัวและสร้างเซลล์ใหม่เพื่อทดแทนเซลล์เก่า แต่เมื่อเราอายุมากขึ้น จะเกิดของเสียที่เกิดจากการเผาผลาญ รวมทั้งอนุมูลอิสระ ซึ่งจะส่งผลให้เกิดความเสียหายต่อ DNA และเกิดการกลายพันธุ์ตามมาได้ ส่วนปลายของโครโมโซมที่เรียกว่า เทโลเมียร์ จะช่วยปกป้อง DNA ของเรา จากการถูกทำลาย ดังนั้น เทโลเมียร์จึงมีความสำคัญต่อการรักษาเซลล์ของเราให้แข็งแรงและอ่อนเยาว์
เมื่อเราอายุมากขึ้น เทโลเมียร์ของเราจะสั้นลงเรื่อยๆ ซึ่งอาจนำไปสู่ความเสียหายของ DNA และตามมาด้วยการตายของเซลล์ และโรคที่เกี่ยวข้องกับอายุ นักวิทยาศาสตร์พยายามค้นหาว่า เทโลเมียร์จะส่งผลอย่างไรต่อสุขภาพของเรา และมีความเชื่อว่า การสั้นลงของเทโลเมียร์ เป็นสาเหตุสำคัญที่ทำให้เกิดความชรา
ปัจจุบัน ยังไม่มีวิธีรักษาเทโลเมียร์ที่สั้นลงเรื่อยๆ แต่นักวิทยาศาสตร์กำลังหาแนวทางป้องกัน วิธีหนึ่งที่น่าจะเป็นไปได้ในการป้องกันไม่ให้เทโลเมียร์สั้นลงคือ การบำบัดด้วยยีน ยีนบำบัด คือ การรักษา ที่ใช้ยีนเพื่อรักษาหรือป้องกันโรค
นักวิทยาศาสตร์กำลังหาวิธีเพิ่มความยาวของเทโลเมียร์แบบใหม่ให้กับโครโมโซมของเรา โดยใช้ยีนบำบัด วิธีนี้จะป้องกันไม่ให้เทโลเมียร์ของเราสั้นลงเมื่อเราอายุมากขึ้น และจะช่วยให้เซลล์ของเราแข็งแรงและคงความอ่อนเยาว์ให้นานที่สุด
ยังมีงานวิจัยอีกมาก ที่ต้องทำเกี่ยวกับเรื่องเทโลเมียร์และการบำบัดด้วยยีน แต่นักวิทยาศาสตร์เชื่อว่า นี่อาจเป็นอนาคตของการป้องกันความชราได้
เทโลเมียร์และมะเร็ง
เทโลเมียร์เป็นโครงสร้างที่ส่วนปลายของโครโมโซมที่จะปกป้องข้อมูลทางพันธุกรรมภายในโครโมโซม ที่ประกอบด้วยลำดับ DNA ที่ซ้ำกัน ซึ่งจะถูกทำให้สั้นลงทุกครั้งที่เซลล์แบ่งตัว เมื่อความยาวเทโลเมียร์สั้นลงถึงจุดหนึ่ง เซลล์จะหยุดการแบ่งตัวและตาย สิ่งนี้เรียกว่า ความชราภาพของเซลล์ / ความเสื่อมสภาพของเซลล์ (Cellular Senescence)
นอกจากนี้ ยังเชื่อกันว่า เทโลเมียร์มีบทบาทต่อการพัฒนาการของมะเร็ง เซลล์มะเร็งสามารถรักษาเทโลเมียร์ไว้และแบ่งตัวต่อไปได้ แม้ว่ามันควรจะหยุดแบ่งตัวเนื่องจากเทโลเมียร์สั้นลงก็ตาม ซึ่งนั่นอาจเป็นเพราะเซลล์มะเร็งสามารถผลิตเอนไซม์ที่เรียกว่า เทโลเมอเรส (Telomerase) ได้ ซึ่งจะช่วยรักษาเทโลเมียร์ให้ยืนยาว
เทโลเมียร์ยังมีบทบาทในการรักษาโรคมะเร็งด้วย ปัจจุบันยาที่ยับยั้งเทโลเมอเรสกำลังถูกทดสอบเพื่อใช้รักษาโรคมะเร็ง การยับยั้งเทโลเมอเรสอาจจะช่วยหยุดเซลล์มะเร็งจากการแบ่งตัวและการเจริญเติบโตได้
ปัจจุบันยาที่ยับยั้งเทโลเมอเรสกำลังมีการทำวิจัยกันมาก เพื่อใช้รักษาโรคมะเร็ง การขัดขวางเทโลเมอเรส อาจจะช่วยหยุดเซลล์มะเร็งจากการแบ่งตัวและการเจริญเติบโต สารยับยั้งเทโลเมอเรสอาจช่วยกำจัดเซลล์มะเร็งได้ ผลการศึกษาพบว่า สารยับยั้งเทโลเมอเรสสามารถลดขนาดของเนื้องอกและเพิ่มอัตราการรอดชีวิตของผู้ป่วยโรคมะเร็งได้
สารยับยั้งเทโลเมอเรสกำลังได้รับการทดสอบในการทดลองทางคลินิกสำหรับมะเร็งหลายชนิด รวมถึงมะเร็งเต้านม มะเร็งปอด และมะเร็งตับอ่อน ปัจจุบันนี้ การทดลองเรื่องนี้ส่วนใหญ่จะประสบความสำเร็จ ดังนั้น สารยับยั้งเทโลเมอเรสอาจจะเป็นวิธีรักษามะเร็งในอนาคตก็ได้
เทโลเมอเรสและการจำลอง DNA (DNA Replication)
เทโลเมอเรสเป็นเอนไซม์ชนิดไรโบนิวคลีโอโปรตีน (Ribonucleoprotein) ที่มีหน้าที่เพิ่มความยาวเทโลเมียร์ที่ปลายโครโมโซม เทโลเมียร์เป็นลำดับ DNA ที่ซ้ำกัน ซึ่งจะคอยปกป้องโครโมโซมจากการเสื่อมสลายและจากการหลอมรวมกับโครโมโซมอื่น หน้าที่หลักของเทโลเมียร์เรสคือ การรักษาความยาวของเทโลเมียร์โดยการเพิ่ม DNA ที่ปลายโครโมโซม
เทโลเมอเรสพบได้ในไซโตพลาสซึมของเซลล์และออกฤทธิ์มากที่สุดในเซลล์ที่กำลังแบ่งตัว บทบาทหลักของเทโลเมียร์ในเซลล์คือ การรักษาความยาวของเทโลเมียร์ เทโลเมอเรสไม่พบในเซลล์ร่างกายทั่วไป แต่จะพบในเซลล์ต้นกำเนิดและเซลล์สืบพันธุ์ โดยบทบาทหลักของเทโลเมอเรสในเซลล์ต้นกำเนิดและเซลล์สืบพันธุ์คือ การรักษาความยาวของเทโลเมียร์
บทบาทของเทโลเมียร์
เทโลเมียร์เป็น DNA ที่ซ้ำกัน บริเวณปลายโครโมโซม มีบทบาทสำคัญในการรักษาเสถียรภาพของโครโมโซมและป้องกันการหลอมรวมของโครโมโซม ซึ่งอาจนำไปสู่มะเร็งได้ ความยาวของเทโลเมียร์จะลดลงในแต่ละรอบของการจำลอง DNA และเชื่อกันว่า การเสื่อมสภาพของเทโลเมียร์เป็นสัญญาณบ่งบอกถึงความชราของเซลล์ อย่างไรก็ตาม เทโลเมียร์ยังสามารถทำให้ยาวขึ้นได้ด้วยเอนไซม์เทโลเมอเรส นอกจากนี้ มีการแนะนำว่า ความยาวของเทโลเมียร์อาจใช้เป็นตัวทำนายการมีอายุยืนยาวได้
บทบาทของเทโลเมียร์ในการแก่ชราเป็นหัวข้อที่มีการวิจัยกันมาก การศึกษาในหนูและมนุษย์แสดงให้เห็นว่า ความยาวของเทโลเมียร์สามารถถ่ายทอดทางพันธุกรรมได้บางส่วน และเทโลเมียร์ที่สั้นลงนั้นสัมพันธ์กับโรคต่างๆ ที่เกี่ยวข้องกับอายุ รวมถึงมะเร็งด้วย อัตราการสั้นลงของเทโลเมียร์ อาจจะชะลอให้ช้าลงได้ ด้วยการปรับเปลี่ยนไลฟ์สไตล์ เช่น การออกกำลังกายและการรับประทานอาหาร และโดยการบำบัดที่เพิ่มการทำงานของเทโลเมอเรส
การแก่ก่อนวัย
เมื่อเราอายุมากขึ้น เซลล์ของเราจะมีการเปลี่ยนแปลงซึ่งอาจนำไปสู่ปัญหาสุขภาพได้ การเปลี่ยนแปลงที่โดดเด่นที่สุดเรื่องหนึ่งก็คือ ความยาวของเทโลเมียร์ ซึ่งเป็นส่วนป้องกันที่ปลายโครโมโซม เทโลเมียร์จะสั้นลงตามธรรมชาติเมื่อเราอายุมากขึ้น และกระบวนการที่สั้นลงนี้ ถือเป็นสาเหตุหนึ่งที่ทำให้ต้องเราประสบปัญหาด้านสุขภาพเมื่อเราอายุมากขึ้น
เทโลเมียร์ประกอบด้วย DNA และโปรตีน โปรตีนปกป้อง DNA จากความเสียหาย และยังช่วยป้องกันไม่ให้เทโลเมียร์หดตัวอีกด้วย เมื่อเทโลเมียร์สั้นลง จะทำให้ไม่สามารถทำหน้าที่ปกป้องโครโมโซมได้อีกต่อไป และอาจนำไปสู่ความเสียหายของเซลล์และตายได้
ความยาวของเทโลเมียร์ ถือเป็นตัวบ่งชี้ความชราทางชีวภาพ การศึกษาพบว่า ผู้ที่มีเทโลเมียร์สั้นกว่ามีแนวโน้มที่จะประสบปัญหาด้านสุขภาพมากกว่าและเสียชีวิตเร็วกว่าผู้ที่มีเทโลเมียร์ยาวกว่า เรื่องนี้ชี้ให้เห็นว่า ความยาวของเทโลเมียร์อาจเป็นตัวบ่งชี้ที่ดีว่า เราแข็งแรงแค่ไหนและเราจะมีชีวิตอยู่ได้นานแค่ไหนด้วย
มีหลักฐานบางอย่างที่แสดงว่า ความยาวของเทโลเมียร์อาจได้รับผลกระทบจากไลฟ์สไตล์ ตัวอย่างเช่น การสูบบุหรี่และมลพิษทางอากาศทำให้เทโลเมียร์สั้นลง ในขณะที่การออกกำลังกายและการรับประทานอาหารที่ดีต่อสุขภาพ อาจช่วยรักษาความยาวของเทโลเมียร์ได้
ขณะนี้ยังไม่มีการรักษาที่สามารถป้องกันไม่ให้เทโลเมียร์สั้นลงหรือทำให้ความยาวของเทโลเมียร์กลับมาเหมือนเดิมได้ อย่างไรก็ตาม นักวิทยาศาสตร์กำลังทำการวิจัยเรื่องนี้ และอาจมีวิธีรักษาได้ในอนาคต ในระหว่างนี้ สิ่งที่เราสามารถทำได้เพื่อช่วยให้เทโลเมียร์ของเราแข็งแรง เช่น เลิกสูบบุหรี่ รับประทานอาหารเพื่อสุขภาพ และออกกำลังกายเป็นประจำ
ไลฟ์สไตล์
มีหลักฐานว่า ไลฟ์สไตล์สามารถส่งผลต่อความยาวของเทโลเมียร์ได้ ตัวอย่างเช่น คนที่ออกกำลังกายเป็นประจำ มักจะมีเทโลเมียร์ที่ยาวกว่าคนที่ไม่ได้ออกกำลังกาย ในทำนองเดียวกัน คนที่รับประทานอาหารเพื่อสุขภาพ และ คนที่ไม่สูบบุหรี่ก็มักจะมีเทโลเมียร์ที่ยาวกว่าคนที่สูบบุหรี่
ปัจจุบันยังคงมีการศึกษาสาเหตุของการทำให้เทโลเมียร์สั้นลง แต่ก็ชัดเจนว่า การเลือกรูปแบบการใช้ชีวิต มีบทบาทในการกำหนดความยาวของเทโลเมียร์ การหาทางเลือกที่ดีต่อสุขภาพ จะช่วยให้เราสามารถรักษาเทโลเมียร์ให้ยืนยาวและมีสุขภาพที่แข็งแรงได้
ปัจจัยด้านไลฟ์สไตล์ เช่น การออกกำลังกายและการรับประทานอาหาร อาจส่งผลต่ออัตราการทำให้เทโลเมียร์สั้นลง การออกกำลังกายช่วยเพิ่มการทำงานของเทโลเมอเรสและชะลออัตราการทำให้เทโลเมียร์สั้นลง การรับประทานอาหารยังส่งผลต่อความยาวของเทโลเมียร์ด้วย อาหารที่มีผักและผลไม้สูงสัมพันธ์กับเทโลเมียร์ที่ยาวขึ้น ในขณะที่อาหารที่มีไขมันอิ่มตัวสูงจะสัมพันธ์กับเทโลเมียร์ที่สั้นกว่า
เทโลเมอเรสกับการบำบัด
เทโลเมียร์และเทโลเมอเรสเป็นประเด็นที่นักวิทยาศาสตร์พูดถึงกันมากในช่วงไม่กี่ปีที่ผ่านมา โดยเฉพาะการพยายามทำความเข้าใจบทบาทของโครงสร้างเหล่านี้ต่อกระบวนการแก่ชราและโรคของเซลล์ ช่วงแรกของการศึกษา จะเน้นที่ความสำคัญของเทโลเมียร์ในการทำวิจัยกับเซลล์ของมนุษย์ในหลอดทดลอง ซึ่งแสดงให้เห็นว่า เทโลเมียร์จะสั้นลงในแต่ละรอบของการจำลองแบบเพื่อแบ่งเซลล์ และนำไปสู่การตายของเซลล์ในที่สุด ปรากฏการณ์นี้เรียกว่า การชราภาพ และคิดว่า เป็นสาเหตุสำคัญที่ทำให้การทำงานของเนื้อเยื่อลดลงตามอายุ
แม้จะมีความสำคัญ แต่การทำงานของเทโลเมียร์ยังคงเป็นปริศนามาหลายปี จนกระทั่งมีการค้นพบเอนไซม์เทโลเมอเรสในช่วงต้นทศวรรษ 1990 นักวิจัยจึงเริ่มเข้าใจว่า จะดูแลรักษาเทโลเมียร์ได้อย่างไร เทโลเมอเรสเป็นเอนไซม์ที่ใช้เพื่อเพิ่มเทโลเมอริกที่ปลายโครโมโซม เพื่อป้องกันไม่ให้โครโมโซมสั้นลง การค้นพบนี้ปูทางไปสู่การวิจัยเพิ่มเติมเกี่ยวกับบทบาทของเทเลโมเรสต่อสุขภาพและโรค
ตั้งแต่นั้นมา การศึกษาพบว่า เทโลเมอเรสไม่เพียงแต่จำเป็นต่อการบำรุงรักษาเทโลเมียร์เท่านั้น แต่ยังเกี่ยวข้องกับโรคต่างๆ ด้วย ตัวอย่างเช่น ระดับเทโลเมอเรสที่ลดลงจะพบได้ในเซลล์มะเร็งจำนวนมาก ซึ่งนำไปสู่สมมติฐานที่ว่าการยับยั้งเทโลเมอเรสอาจเป็นกลยุทธ์ที่มีศักยภาพในการรักษาโรคมะเร็ง นอกจากนี้ การทำงานของเทโลเมอเรสที่ลดลงยังเชื่อมโยงกับโรคต่างๆ ที่เกี่ยวข้องกับอายุ เช่น โรคหัวใจ และโรคอัลไซเมอร์
แม้ว่าจะยังไม่รู้มากนักเกี่ยวกับบทบาทของเทโลเมียร์และเทโลเมอเรสต่อโรค แต่การทำวิจัยด้านเทโลเมียร์ก็กำลังขยายตัวอย่างรวดเร็ว และจากการทำวิจัยอย่างต่อเนื่อง เรามั่นใจว่า จะได้เรียนรู้เพิ่มเติมเกี่ยวกับบทบาทที่สำคัญของโครงสร้างเหล่านี้ต่อสุขภาพและโรคในอนาคต
การบำบัดที่เพิ่มการทำงานของเทโลเมียร์สามารถชะลออัตราการทำให้เทโลเมียร์สั้นลงได้ การบำบัดด้วยเทโลเมอเรสเป็นแนวทางหนึ่งในการรักษาโรคที่เกี่ยวข้องกับอายุ
ความชราภาพของเซลล์
การชราภาพของเซลล์เป็นกระบวนการทางธรรมชาติที่เกิดกับเซลล์เมื่ออายุมากขึ้น เซลล์แก่ไม่สามารถแบ่งตัวและสืบพันธุ์เพิ่มจำนวนได้ นอกจากนี้ เซลล์แก่พวกนี้ ยังสามารถผลิตสารเคมี SASP ที่เป็นอันตราย ซึ่งสามารถทำลายเซลล์ใกล้เคียงได้
นักวิทยาศาสตร์บางคนเชื่อว่า การชราภาพของเซลล์เป็นสาเหตุสำคัญของการแก่ชรา พวกเขาเชื่อว่าหากเราสามารถหาวิธีป้องกันหรือชะลอความชราของเซลล์ได้ เราก็สามารถชะลอกระบวนการชราได้
มีหลักฐานบางอย่างที่แสดงว่า เทโลเมียร์อาจมีบทบาทในการชราภาพของเซลล์ จากการศึกษาบางชิ้นแสดงให้เห็นว่า เซลล์ที่มีเทโลเมียร์ยาวกว่ามีโอกาสน้อยที่จะแก่
อย่างไรก็ตาม ยังไม่ชัดเจนว่า เทโลเมียร์เป็นสาเหตุหรือเป็นผลจากการชราภาพของเซลล์ จำเป็นต้องมีการวิจัยเพิ่มเติมเพื่อกำหนดบทบาทของเทโลเมียร์ในการชราภาพของเซลล์
นักวิทยาศาสตร์บางคนคิดว่า เราสามารถปกป้องเทโลเมียร์ของเราได้ด้วยการรับประทานอาหารเพื่อสุขภาพและการออกกำลังกาย แต่ก็มีนักวิทยาศาสตร์คนอื่นๆ เชื่อว่า เราสามารถยืดเทโลเมียร์ของเราให้ยาวขึ้นได้โดยการทานอาหารเสริมหรือยาบางชนิดได้
Elizabeth Blackburn คือใคร และเกี่ยวข้องกับการวิจัยเทโลเมียร์อย่างไร
Elizabeth Blackburn เป็นนักชีววิทยาระดับโมเลกุลที่ได้รับการยกย่องในระดับสากล ร่วมกับ Carol W. Greider และ Jack W. Szostak ได้รับรางวัลโนเบลสาขาสรีรวิทยาหรือการแพทย์ประจำปี 2009 จากการค้นพบ เทโลเมียร์ และเอนไซม์เทโลเมอเรส
แบล็กเบิร์นเกิดที่เมืองโฮบาร์ต รัฐแทสเมเนีย สำเร็จการศึกษาระดับปริญญาตรีจากมหาวิทยาลัยเมลเบิร์นในปี 2518 จากนั้นเธอก็ย้ายไปสหรัฐอเมริกาเพื่อศึกษาปริญญาเอก ที่มหาวิทยาลัยแคลิฟอร์เนีย
ในช่วงต้นทศวรรษ 1990 แบล็กเบิร์นและนักศึกษาที่สำเร็จการศึกษาในขณะนั้น Carol W. Greider ค้นพบเทโลเมอเรส ซึ่งเป็นเอนไซม์ที่ช่วยรักษาความยาวของโครโมโซม การค้นพบนี้ช่วยอธิบายว่า เซลล์มีอายุอย่างไร และยังถูกนำมาใช้ในการพัฒนาวิธีรักษามะเร็งแบบใหม่อีกด้วย
ในปี 2009 Blackburn, Greider และ Jack W. Szostak ได้รับรางวัลโนเบลสาขาสรีรวิทยาและการแพทย์ร่วมกันจากการค้นพบเทโลเมียร์และเอนไซม์เทโลเมอเรส ปัจจุบัน Blackburn เป็นศาสตราจารย์ด้านชีววิทยาและสรีรวิทยาที่ UCSF และเธอยังเป็นประธานของ Salk Institute for Biological Studies อีกด้วย
แบล็กเบิร์นยังค้นพบด้วยว่า เทโลเมอเรสยังคงทำงานในเซลล์ปกติได้ด้วย และมีหน้าที่ในการรักษาเซลล์ให้อ่อนเยาว์และมีสุขภาพดี เธอยังค้นพบด้วยว่า เทโลเมียร์มีบทบาทในการแก่ชราและโรคภัยไข้เจ็บ
การค้นพบของแบล็กเบิร์นได้นำไปสู่การรักษาโรคมะเร็งและโรคอื่นๆ ที่เกี่ยวข้องกับวัยแบบใหม่
